ΑΠΕΛΕΥΘεΡΩΣΗ

Στον Β' Βαλκανικό Πόλεμο του 1913 ο Ελληνικός στρατός απελευθέρωσε την πόλη μετά από την τριήμερη, πολύνεκρη Μάχη του Κιλκίς-Λαχανά (19-21 Ιουνίου). Αν και υπήρξαν σοβαρές απώλειες, περισσότερα από 5.000 θύματα η Ελληνική πλευρά και 7.000 η Βουλγαρική, η Ελληνική νίκη ήταν ένα αποφασιστικό βήμα για την τελική έκβαση του πολέμου. Το Κιλκίς καταστράφηκε σχεδόν ολοκληρωτικά κατά τη μάχη. Πριν τη μάχη, όσοι από τους κατοίκους του ήταν Βούλγαροι, 7.000 συνολικά, εγκατέλειψαν την πόλη μετά από προτροπή του Βούλγαρου επισκόπου και κατέφυγαν στη Βουλγαρία, όπου εγκαταστάθηκαν στο μεγαλύτερο μέρος τους στη Σόφια. Το 1915 οι Κιλκισιώτες, στους οποίους είχαν προστεθεί πρόσφυγες από το Ακαλάν (σήμερα Μπελοπόλιανε) της Ανατολικής Ρωμυλίας, Στρωμνιτσιώτες και Βιζυηνοί, επιτέθηκαν στο ναό του Αγίου Γεωργίου, ώστε να τον καταλάβουν, καθώς τον κατείχαν ακόμα Ουνίτες. Τότε, αποκαλύφθηκαν και οι παλαιότερες Ελληνικές γραφές στις αγιογραφίες, αφού ξύστηκαν οι νεώτερες κυριλλικές.Η πόλη επεκτάθηκε εγγύτερα στη σιδηροδρομική γραμμή της Θεσσαλονίκης ώστε να μπορέσει να δεχτεί και τους Έλληνες πρόσφυγες από τη Βουλγαρία, την Π.Γ.Δ.Μ. και τη Μικρά Ασία. Οι πρόσφυγες που ήρθαν πρώτοι, μετά την απελευθέρωση του 1913, ήταν από την Π.Γ.Δ.Μ. (Περιοχές Στρώμνιτσας, Τίκφες και Γευγελής), και η πόλη μετονομάστηκε σε "Νέα Στρώμνιτσα" ή "Νέα Τιβεριούπολη"[εκκρεμεί παραπομπή] το 1913.

Η σημασία της Μάχης του Κιλκίς-Λαχανά μπορεί να εκτιμηθεί από το γεγονός ότι το Πολεμικό Ναυτικό ονόμασε ένα θωρηκτό με το όνομα της πόλης: το θωρηκτό Κιλκίς –πρώην USS Mississippi– που βυθίστηκε από Γερμανικό βομβαρδιστικό Στούκα στις 23 Απριλίου του 1941, μαζί με το αδελφό πλοίο του θωρηκτό Λήμνος, κατά την τρίτη εβδομάδα της εισβολής της Ναζιστικής Γερμανίας στην Ελλάδα. Η πόλη του Κιλκίς περιήλθε υπό Βουλγαρική κατοχή το 1943, όταν η Βουλγαρική ζώνη κατοχής επεκτάθηκε, ώστε να συμπεριλάβει τις περιφέρειες του Κιλκίς και της Χαλκιδικής. Οι Βούλγαροι ακολούθησαν πολιτική βίαιου εκβουλγαρισμού με απώτερο σκοπό την προσάρτηση της περιοχής στη Βουλγαρία, αλλά εμποδίστηκαν σ’ αυτό από τους Γερμανούς συμμάχους τους, που φοβήθηκαν μια αποσταθεροποίηση της Ελλάδας, αν οι Βούλγαροι συνέχιζαν την πολιτική τους. Η περιοχή έγινε μείζον κέντρο αντάρτικης αντιστασιακής δράσης πριν απελευθερωθεί, το 1944.

Η Σμαραγδένια Λίμνη

Η Σμαραγδένια Λίμνη- Σκρα

Μία μικρή αλλά πανέμορφη λίμνη που η ονομασία δεν της δόθηκε τυχαία. Η λίμνη οφείλει τα γαλαζοπράσινα νερά της σε απολιθωμένους οργανισμούς στον πυθμένα της. Τα λόγια όμως είναι περιττά για να περιγράψουν τη μαγεία του τοπίου. Αν σας φέρει ο δρόμος σας προς τη Βόρειο Ελλάδα – είναι σχετικά κοντά στη Θεσσαλονίκη – θα είναι πραγματικά κρίμα να μην επισκεφτείτε το εξαιρετικό αυτό μνημείο της φύσης.

Δοιράνη

Δοιράνη

Μάχη Σκρα

Μάχη Σκρα

Η Μάχη του Σκρα θεωρείται μια από τις σημαντικότερες νικηφόρες μάχες του ελληνικού στρατού στη διάρκεια του Α΄Παγκοσμίου Πολέμου.

Συγκεκριμένα κατά τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο η περιοχή του Σκρα της ομώνυμης σήμερα περιοχής στο Νομό Κιλκίς είχε οργανωθεί αμυντικά από τους Βουλγάρους οι οποίοι και παρενοχλούσαν τα Συμμαχικά στρατεύματα ιδίως στην δυτικά του Αξιού ποταμού περιοχή. Έτσι αποφασίσθηκε από τον Γάλλο επικεφαλής, αρχιστράτηγο Γκυγιωμά η κατάληψη της περιοχής από μονάδες του ελληνικού Σώματος Στρατού Εθνικής Αμύνης, διοικητής των οποίων ήταν ο αντιστράτηγος Εμμανουήλ Ζυμβρακάκης. Η επίθεση διεξάχθηκε από πέντε συνολικά συντάγματα πεζικού, το 5ο και το 6ο της Μεραρχίας Αρχιπελάγους (υπό τον υποστράτηγο Ιωάννου), πλαισιούμενα δεξιά (Α) από το 7ο και 8ο της Μεραρχίας της Κρήτης (υπό τον υποστράτηγο Σπηλιάδη) και αριστερά (Δ) από το 1ο σύνταγμα της Μεραρχίας των Σερρών (υπό τον υποστράτηγο Επαμ. Ζυμβρακάκη), με συνολικό αριθμό 14.546 μαχητές πεζικού, υποστηριζόμενοι από 287 βαρέα και ελαφρά πυροβόλα. Οι Βούλγαροι διέθεταν επίσης πέντε συντάγματα πεζικού υποστηριζόμενα από ισχυρό βαρύ και ελαφρό πυροβολικό.

Πολιτισμός

Πολιτισμός

Ο νομός Κικλίς αποτελείται από Ντόπιους, Πόντιους, Ανατολικορωμυλίωτες, Μικρασιάτες, Βλάχους, Στρωμνιτσίωτες, Σαρακατσάνους και Στενημαχίωτες. Οι διαφορετικοί αυτοί πολιτισμοί κατάφεραν να ταιρίαξουν και να δημιουργήσουν μια κοινωνία πολύχρωμη και αισιόδοξη. Η ιστορία αλλά και ο πολιτισμός του νομού χάνεται στα βάθυ των αιώνων. Σημαντικά αρχαιολογικά ευρήματα έχουν βρεθεί σε πολλές περιοχές. Η γκάιντα, τα χάλκινα, ο ζουρνάς,, το κλαρίνο, η ποντιακή λύρα είναι τα μουσικά όργανα που συνόδευαν και θα συνοδέουν τον νομό.

Μάχη Δοιράνης

Η Μάχη της Δοιράνης

Η Μάχη Δοϊράνης έλαβε μέρος μεταξύ ελληνικών και βουλγαρικών δυνάμεων στις 23 Ιουνίου 1913 και συνέλαβε στην συνέχιση της ελληνικής προέλασης βόρεια.

Κατά τις πρώτες ημέρες του Β' Βαλκανικού Πολέμου, η αποτυχημένη βουλγαρική επίθεση μετατράπηκε σύντομα σε υποχώρηση που κορυφώθηκε με την νικηφόρα για τις ελληνικές δυνάμεις Μάχη Κιλκίς-Λαχανά στις 19-21 Ιουνίου 1913. Αμέσως μετά η ελληνική στρατιά συνέχισε την προέλασή της βορειότερα. Οι Ελληνικές Μεραρχίες (3η και 10η) σύμφωνα με διαταγή του Γενικού Επιτελείου επιτέθηκαν το πρωί της 23ης Ιουνίου στα υψώματα της (Παλαιάς) Δοϊράνης (σήμερα ΠΓΔΜ) που ευρίσκονταν οχυρωμένες βουλγαρικές δυνάμεις. Η 10η Μεραρχία επιτέθηκε κατά των υψωμάτων της διάβασης Περάσματα, στα νοτιοδυτικά της Δοϊράνης. Τα ελληνικά τμήματα σφοδρά δέχθηκαν πυρά πεζικού και πυροβολικού με αποτέλεσμα να καθηλωθούν. Σε αυτό συνέβαλλε και η καθυστέρηση της 3ης Μεραρχίας, που έδωσε την ευκαιρία στο σύνολο των βουλγαρικών δυνάμεων να συγκεντρώσουν το σύνολο των πυρών κατά της 10ης Μεραρχίας.

Σπήλαιο

Σπήλαιο Αγίου Γεωργίου στο Κιλκίς

Το σπήλαιο Κιλκίς είναι από τα πιο αξιόλογα της Ελλάδας και βρίσκεται στους πρόποδες του λόφου Αγίου Γεωργίου, έχει έκταση άνω των χιλίων τετραγωνικών μέτρων και συνολικό μήκος εξερευνημένων διαδρομών τριακοσίων μέτρων και είναι διώροφο. Διαθέτει σπανιότατο διάκοσμο από κοραλλιογενές υλικό και πλήθος σταλακτιτών, σταλαγμιτών και συνθέσεων που του προσδίδουν ξεχωριστή ομορφιά. Επιπροσθέτως, παρουσιάζει επιστημονικό ενδιαφέρον τόσο λόγω ευρημάτων προϊστορικών περιόδων όσο και από ιατρικής πλευράς ως κατάλληλο για θεραπεία αναπνευστικών παθήσεων. Για όλα αυτά αποτελεί πόλο έλξης χιλιάδων επισκεπτών κάθε χρόνο και συγκαταλέγεται στα σημαντικότερα αξιοθέατα του νομού Κιλκίς.

Πολεμικό μουσείο

Πολεμικό Μουσείο

Μουσείο Φυσικής Ιστορίας

Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Αξιούπολης

Αρχαιολογικό Μουσείο

Αρχαιολογικό Μουσείο Κιλκίς

Αξιόλογα αρχαιολογικά ευρήματα φιλοξενεί το αρχαιολογικό μουσείο της πόλης, με σημαντικότερο τον μοναδικό στη Βόρεια Ελλάδα Κούρο της αρχαίας Ευρωπού, του 6ου π.Χ. αι..

Ενδιαφέρον παρουσιάζουν επίσης τα τέσσερα μνημειακά αγάλματα από το Παλατιανό, η συλλογή κεραμικών της πρώιμης εποχής του Σιδήρου και τα γλυπτά και επιτύμβιες στήλες των ελληνιστικών και ρωμαϊκών χρόνων.

Το Μουσείο περιλαμβάνει τρεις αίθουσες. Στην πρώτη αίθουσα εκτίθενται ευρήματα προϊστορικής περιόδου, ανάμεσά τους ξεχωρίζουν τα νεολιθικά ειδώλια από τον οικισμό της Κολχίδας και η συλλογή των προϊστορικών εργαλείων από τον ίδιο οικισμό. Υπάρχει επίσης μια μικρή συλλογή από τα εκπληκτικά χάλκινα κοσμήματα της πρώιμης εποχής Σιδήρου που συνήθως είναι πολύσπειρα χάλκινα βραχιόλια, δαχτυλίδια και περίαπτα. Στον υπόλοιπο χώρο εκτίθεται μια επιτύμβια στήλη με ανάγλυφη παράσταση ιππέα, τμήμα αττικής σαρκοφάγου με παράσταση νέων ανδρών και αλόγου καθώς και τιμητικό ψήφισμα της πόλεως της Μορρύλου.

Στην επόμενη αίθουσα υπάρχουν ανασκαφικά ευρήματα από τον αρχαιολογικό χώρο του νεκροταφείου της εποχής του Σιδήρου του Παλιού Γυναικόκαστρου. Εκτίθενται χαρακτηριστικά τεφροδόχα αγγεία και κτερίσματα, όπλα, μαχαιρίδια, διπλοί πελέκεις και κοσμήματα.

Η τρίτη αίθουσα περιλαμβάνει ευρήματα των ιστορικών χρόνων όπως γλυπτά, αγγεία, κοσμήματα και άλλα καθημερινά αντικείμενα. Απο τα εντυπωσιακότερα γλυπτά είναι ο κούρος της Ευρωπού του τέλους του 6ου αι. π.Χ., τα τέσσερα αγάλματα του ηρώου του Παλατιανού του 2ου αι. μ.Χ., το άγαλμα του θεού Διόνυσου από το Παλατιανό καθώς και τα αγάλματα των θεών Απόλλωνα και Αφροδίτης από τις περιοχές του Μικρού Δάσους και Χωρυγίου.

Πινακοθήκη

Η Πινακοθήκη της ΤΕΧΝΗΣ Κιλκίς

Στις 6 Νοεμβρίου 2011 έγιναν τα εγκαίνια της Πινακοθήκης της ΤΕΧΝΗΣ Κιλκίς. Βρίσκεται στον οικισμό Μεταλλικού του Δήμου Κιλκίς.

Φιλοξενεί περί τα 160 έργα Τέχνης, Βορειοελλαδιτών, κυρίως, καλλιτεχνών, της μεταπολεμικής περιόδου.Πρόκειται για έργα χαρακτικά, με ακρυλικά χρώματα, ελαιογραφίες, ακουαρέλες, σχέδια και γλυπτά των:Ν. Σαχίνη, Σ. Μαυρομάτη, Κ. Σταυρούδη, Φ. Ζογλοπίτη, Ν. Μπλιάτκα, Ξόνογλου, Απ. Κιλεσσόπουλου, Χατζηκυριάκου Γκίκα, Μποστ, Γ. Γαΐτη, Β. Κατράκη, Ξ. Σαχίνη, Μ. Γιανναδάκη, Γ. Γουρζή, Φ. Αναστασιάδη, Χρ. Αλαβέρα, Αθ. Λατινοπούλου, Αν. Παπαδόπουλου, Κ. Λαχά, Ελ. Χρυσίδου, Αν. Αγαθαγγέλου, Λύσ. Φάσσου, Φ. Μάνου, Λ. Γαβριηλίδου, Β. Παυλή, Πάβελ Μέντεκ, Ν. Μπαχαρίδη, Γ. Ηλιόπουλου κ.ά.

Για την επίσκεψη στην Πινακοθήκη είναι απαραίτητη η τηλεφωνική επικοινωνία στα τηλ. 2310 24217, 23410 28360 και 6944 244761.

Ιστορική Αναδρομή

Αρχαιότητα

Ο λόφος και η γύρω περιοχή κατοικούνται από την αρχαϊκή εποχή, όπως μαρτυρούν τα ευρήματα. Η πόλη πήρε το όνομά της από την αρχαία πόλη Καλλικώς, που στη συνέχεια ως Ρωμαϊκός σταθμός του 1ου αιώνα π.Χ. ονομάζονταν Κάλλικουμ (Callicum). Callicum ή Καλλικώς ήταν το δερμάτινο κόσκινο με το οποίο συλλέγονταν ο χρυσός από τον ποταμό Εχέδωρο. Άλλωστε ο ποταμός πήρε την ονομασία "Γαλλικός" από τον οικισμό Καλλικό. Σήμερα ο οικισμός Καλλίκουμ έχει ταυτιστεί με την Κολχίδα Κιλκίς, όπου υπάρχουν ρωμαϊκά και παλαιοχριστιανικά ερείπια οικισμού. Το Καλλίκουμ αποτελούσε επίσης σημαντικό σταθμό στη δημόσια Ρωμαϊκή όδο που διέρχονταν την περιοχή